Określenie "graniczy z Izraelem" posiada 2 hasła. Znaleziono dodatkowo 2 hasła z powiązanych określeń. Inne określenia o tym samym znaczeniu to graniczy z Syrią, Izraelem; graniczy z Syrią i Izraelem; graniczy z Arabią Saudyjską, Irakiem, Syrią, Izraelem; graniczy z Syrią; granicy z Syrią; sąsiad Izraela.
Izrael jest krajem, w którym odczuwa się wpływ wielu kultur i religii, a na ulicach słychać wielojęzyczna chodzi. Sama Biblia mówi o bogatej historii, która kształtowała się na przestrzeni kilku tysięcy lat. A wszystko dlatego, że na zachodzące zdarzenia pozostawia swój ślad położenie geograficzne Izraela. Wielkość tego kraju odczuwalne podczas zwiedzania zabytków i miejsc świętych, impregnowane atmosferze harmonii i artykule opisano lokalizacja i teren Izraela, jego granicy z innymi krajami, geologiczne, hydrograficzne i dane, a także cechy lokalnej flory i na mapie świataPaństwo Izrael znajduje się w obszarze świata, który nazywa się Bliskim Wschodem. Ta republika parlamentarna znajduje się w południowo-zachodniej Azji, na wschodnim wybrzeżu morza Śródziemnego. Jeśli spojrzeć na mapę świata, to dokładne współrzędne w Izraelu - 34°45′ długości geograficznej wschodniej i 31°30′ szerokości geograficznej i placIzrael graniczy z wieloma krajami. U swoich północnych granic – z Libanem, w północno-wschodniej części – z Syrią, w południowo-zachodniej części – ze Strefą Gazy i Egiptem, a na wschodzie – z Jordanią i zachodniej terytorium brzegu rzeki granic lądowych wynosi około tysiąc sto kilometrów. Bardziej dokładne dane, o dziwo, nie określone izraelskim państwem. Rzecz w tym, że do dziś kraj nie może rozstrzygnąć oficjalne granicy z Syrią i Libanem. Dlatego są one podzielone «cechą перекрещения ognia» i «niebieską linią”.Bardziej:Główne etapy rozwoju psychiki w филогенезеRozwój psychiki w филогенезе charakteryzuje się kilkoma etapami. Rozważmy dwie główne historie związane z tym - to historyczny rozwój, obejmującego miliony lat ewolucji, historię rozwoju różnych gatunków organizmów to jest gronkowiec i metody jego leczeniaWielu w swoim życiu miał do czynienia z zakażeniem gronkowca. Dlatego konieczne jest posiadanie pełnej informacji o tej chorobie, aby w pełni zrozumieć, co dzieje się w organizmie. Więc co to jest gronkowiec? To bakterie, lub jedną z ich odmian, z kt...Co studiuje morfologia Przed podjęciem się, że studiuje morfologia, należy zauważyć, że sam studiuje ten dział gramatyki. Tak, morfologia studiuje słowo jako część mowy, a także sposoby jego edukacji, jego formy, struktury i gramatyki wartości, a także poszczególne j...Zachodnie granice Izraela kąpie się morze śródziemne, południową część ó morze Czerwone, a wschodnią obszar otacza święta rzeka Jordan, w której niegdyś został ochrzczony Jezus. Długość linii brzegowej wynosi 273 km. Duża część przypada na morze śródziemne i bardzo niewielką część obejmuje morze Czerwone (tylko dwanaście kilometrów).Powierzchnia Izraela, w tym na terytorium autonomii Palestyńskiej, jest równa 27 800 kilometr kwadratowy. Przy czym 6220 z nich zajęte Judą, Galilei i Sektorem Gazu, które zostały отвоеваны w wyniku działań wojennych w 1967 roku. Na wschodzie, na terytorium izraelskiego państwa wchodzi część z morza Martwego (około tysiąc kilometrów kwadratowych). Jest to słone jezioro endoreiczne, maksymalna głębokość wynosi 378 państwaPrzybliżona powierzchnia terytorium Izraela wynosi dwadzieścia tysięcy kilometrów kwadratowych, z których więcej czterystu przypada na wody wewnętrzne. Obszar kraju rozciąga się z południa na północ, od miasta Ejlat do miejscowości Metulla, na 424 km. Z zachodu na wschód odległość samego wąskiego miejsca wynosi 15 km, a najbardziej powszechne wynosi 114 dzień dzisiejszy Izrael przejął 70 km² Jerozolimy, 1150 km² wzgórza golan i 5879 km² na zachodnim brzegu Jordanu. Taka lokalizacja wywiera piętno na życie państwa, więc ma swoje językowe i walutowe IzraelaDziś oficjalnymi językami w tym państwie są uważane za arabski i hebrajski. Ale także tutaj często mówią w języku polskim, angielskim, niemieckim, hiszpańskim i językiem narodu żydowskiego był hebrajski. Uważano, że to właśnie im posiadali Adam i Ewa. W tym języku została napisana duża część Starego Testamentu i Zwoje znad morza Martwego. Cały czas język Izraela zmieniał się pod wpływem sąsiadujących krajów. Dlatego pojawiały się jego odmiany (np. dlatego, jemen, niemiecka i muzułmańska).Jednak w drugim wieku żydzi doznali prześladowań ze strony rzymian, i hebrajski stracił swoją siłę jako język mówiony. Do końca XIX wieku na nim tylko pisali religijne wiersze i teksty, a następnie on i w ogóle stał się archaiczny. Ale po hebrajski stopniowo się zregenerował z inicjatywy сиониста, проживавшего w imperium IzraelaDzisiaj oficjalną walutą państwa, uważa się za nowy szekel izraelski. To równa się stu агоротам. Jeśli porównać z innymi jednostkami pieniężnymi, to w шекеле - 0,29 amerykańskiego dolara lub 16,96 rosyjskiego używana w czasach starożytnych na całym świecie. Ale wtedy izraelski odnosi się nie nominał monety, a wagę złota lub srebra, które są cenione najbardziej. W 1985 roku ta jednostka monetarna osłabił się w tysiąc razy. Istniejące monety i banknoty zmieniły wygląd i stały oznaczone literami z alfabetu hebrajskiego. I pojawiły się nowe шекели. Dziś pieniądze Izraela mają międzynarodowy kod i swobodnie, są konwertowane do innych AdministracyjnyPaństwo Izrael podzielony jest na obszary administracyjne, które nazywają мехозотами. W sumie jest ich sześć: Centralny, z Jerozolimy, Hajfy, Tel-Aviv, Północny i Południowy. Z kolei administracyjne obszary są podzielone na piętnaście подрайонов, zwanych нафотами. W nich można liczyć pięćdziesiąt samodzielnych i najmłodszym miastem w Jerozolimskiej dzielnicy jest Beit shemesh. W czasach Biblijnych tutaj przebiegała droga z gór Judzkich do Awiw jesthandlowo-przemysłowy i kulturalno-biznesowym centrum stolicy. Najbardziej malowniczym miasteczkiem jest Haifa, który znajduje się na zboczu świętej pasma górskiego centrum Izraela można uznać za Jerozolimy. W tym świętym miejscu rozegrały się najważniejsze wydarzenia z życia Chrystusa. Jest to również największe miasto państwa o powierzchni 126 kilometrów kwadratowych. W Jerozolimie mieszka prawie osiemset tysięcy osób. Przy tym całkowita liczba ludności Izraela wynosi około ośmiu IzraelaTen kraj dzielą dwa łańcuchy górskie i w efekcie powstają trzy zupełnie różne ulgę Рифтовая dolina. Również często nazywane Jordanu, na cześć przepływającej tu rzeki. Stanowi wyjątkową przestrzeń, która odnosi się do poważnego геологическому разлому Syryjsko-Afrykańskiej strefy. W niej wchodzi dolina rzeki Jordan, Hula, Изреельская, jama z morza Martwego i Wadi al-Araba, który jest łącznikiem z morzem Górzysty teren. Rozciąga się od Эйлатского zatoki do gór Libanu. Obszar też można podzielić na trzy części. Na południu to w górach, na pustyni Negew, na północy ó Galileusza, a w centrum ó Centralne highlands, w który wchodzi Samaria, Judea i Шфела. Jeśli zwrócić uwagę na cechy terenu Izraela w tej dziedzinie, to można zobaczyć, że on wznosi się łagodnie opada na zachodzie, tworząc całe łańcuchy wzgórz o wysokości około dwustu-czterysta metrów. We wschodniej części kraju góry bardziej strome i urwiste, niektóre osiągają nawet 1,3 Nadmorska równina. Zaczyna się wąskim pasem od libańskiej granicy i ciągnie się aż do Egiptu przez pustynię Negew. Z kolei obszar ten można podzielić na trzy strefy. Na północy jest to Западногалилейское wybrzeżu i dolina Звулуна. W południowej części strefy Nadmorskiej przedstawiona Śródziemnomorskim wybrzeżem, w który wchodzi Żydowska zwykły i Negew. W centralnej części znajduje się Кармельское wybrzeżu i Саронская dolina (Sharon).Za wąskim piaszczystym brzegiem leży pas żyznych ziem, które zajmują się mieszkańcy. Dlatego na tym terenie Izraela koncentruje się większość społeczeństwa. Na Nadmorskiej równinie znajdują się główne osady portowe Tel awiw-Jafa, Ashdod, Haifa i główny kompleks agrarnego i przemysłowego potencjału GeologicznaTerytorium kraju głównie założony skał мезозоя związanych trzeciorzędowa i systemie czwartorzędowych. Najbardziej rozpowszechnione верхнемеловые osady, które są prezentowane dolomitów, wapieni i мергелями. Зоолиты i piaskowce są na płaskowyżu Гилелея i strefy przybrzeżnej. Na północy jest solidny osady kredy, z których powstały groty Rosz-ha-Никра. A oto geografia Izraela w dolinie Jordanu) gromadzenie potężnych aluwialne warstwy łatwo coraz bardziej się zacierają dużą ilością lokalnych wód. Z tego powodu w tych dziedzinach szeroko rozwinięte procesy krasowe. Jaskiń, powstały ze skał rozpuszczalnych w wodzie, w Izraelu wiele. Jednak do odwiedzenia otwarta jest tylko jedna ó Авшалом. Również tutaj wiele małych jaskiń, powstały w sposób naturalny, które historycznie były wykorzystywane jako magazyny, miejsca ukrycia i spotkań IzraelaWyjątkowe położenie geograficzne Izraela mocno wpłynęło na różnorodność wód ras. Zachodnia część kraju, składająca się z wybrzeża i zboczy, bogata brązowymi glebach, które są charakterystyczne dla suchych subtropikalnych obszarów. Na terenie wschodnich i centralnych dzielnic koncentruje się górska szaro-brązowa ziemia. Na południu kraju znajdują się odmiany gleb subtropikalnych niektórych obszarach północnej Негевы to opis generowany jasno-żółty plenna less. W strefie przybrzeżnej zawartość próchnicy waha się od 0,75 % do 2,4 % w głębi i na powierzchni odpowiednio. Grunt południowej Негевы składa się z granitu i piaskowca, a ziemię pokrywa Galilei – z wapienia. Gleby pokrywa w ogóle nie występuje tylko na niektórych pustynnych i górskich zwrócić uwagę na to, gdzie znajduje się Izrael, to można zobaczyć, że ma kontrowersyjna hydrograficzne pozycji. Zasoby wody słodkiej są oceniane w 1800 milionów metrów sześciennych rocznie. Z nich 1100 dają małe źródła i rzeki, 320 ó izraelska obszar Jordanu, a 200 – kanalizacji rzeki słodkiej wody wydobywa się poprzez oczyszczania ścieków i recyklingu wody morskiej. Głównym rezerwuarem dla kraju jest Тивериадское jezioro. Od niego przez Roche óha-Ain do Jarkon-Negew idzie wodociągu o łącznej długości około 250 zachodzie kraju rzeki należą do basenu morza Śródziemnego. Nie jest ich tak dużo, a w upalny sezon większość z nich po prostu wysusza. Wschodnie granice Izraela są бессточными. Najbardziej stałą rzeką kraju jest Jordan. Dzięki гидротехническому wyposażenia posiada praktycznie niezmienny stoke. Wyjątek stanowią tylko krótkie powodzi. Dużym zainteresowaniem cieszą się jezioro Tyberiadzkie. Ja choć trochę засолено, ale nadal nadaje się do użytku, tak i bogate w KlimatyczneIzrael – wystarczy mały kraj, ale w nim można spotkać dziewięć różnych stref klimatycznych, które zależą od lokalizacji górskie charakteryzują się dość gorący latem i mroźne zimy. Obszar wybrzeża charakteryzują się łagodną zimą i wilgotnym latem. A w dolinie Jordanu miękka i przyjemna zima, ale bardzo gorące i suche lato. Ta różnorodność wynika trudnym terenie i pustynią, w wschodniej strefie i bliskość morza od strony Geograficzne Izraela wpływ na pogodę. W zasadzie w kraju klimat subtropikalny. Zima jest dość chłodna i deszczowa. Powietrze w styczniu normalnie nagrzewa się do 9-22 stopni ciepła. Obfitość opadów przypada na grudzień - luty, śnieg pada rzadko, a i to w górskich w Izraelu trwa od kwietnia do listopada. W zasadzie to jest suche i ciepłe. Powietrze ogrzewa się do 30-38 stopni. Ale ze względu na bardzo różnej wilgotności powietrza w różnych regionach temperatura ta jest postrzegana inaczej. Charakterystyczną cechą letniej izraelskiej pory stają się upalne иссушающие wiatry. Woda w morzu Martwym, jak zwykle, nagrzewa się do 30 stopni w sierpniu i do 25 ó w Izraela jest bardzo zróżnicowana. Spotykają się tu przedstawiciele Cukier, Arabskiej, Irańsko-Туранской i Śródziemnomorskiej dziedzinie. Rośliny kraju przedstawione 2600 gatunków, z których 150 można znaleźć wyłącznie w Izraelu i nigdzie indziej na rozpowszechnione dąb, granaty, figi, oliwa, cyprys, mięta, сикомора, mirt i chleb świętojański. Mieszkańcy bardzo lubią sadzić eukaliptus, akacja i alpejską sosnę w strefie leśnej. Dla założeń miejskich obszarów używają казуарину, pistację, ficus, oleander i tamaryszek. Według lokalizacji tych roślin można określić, gdzie znajduje się Izrael i kończą się jego Zwierzęcy Izraela przedstawiony 100 gatunków ssaków, 500 gatunków ptaków i 100 gatunków gadów. Wcześniej fauna była bardziej bogate. Z tych miejsc zniknął lew, syryjski niedźwiedź, krokodyl nilowy, сернобык, berber baran, onager, daniele i puchacz. Ale nadal występuje tutaj одногорбый wielbłąd, grzywiasty baran, нубийский dupek, gazele, antylopy, dziki dzik i zwierzęca natura Izraela jest przedstawiona болотными i lądowych żółwi. Wyłącznie w rzece Aleksander można spotkać нильские мягкокожие rodzaje. Również tutaj znajdują palestyńskiej żmija, эфа, удавчик, pompa już, czarny полоз i plamisty псевдовипера. Można liczyć 30 gatunków węży, z których 8 suchość klimatu ogranicza liczbę gatunków płazów. Są tutaj znajdziesz ognistej salamandry chińskie olbrzymie, малоазиатским тритоном, kameleonem, zwykłej квакшей, syryjskiej чесночницей i zielonej położenie geograficzne Izraela otwiera wiele możliwości dla tego kraju. Szczególnie tutaj lubią jeździć podróżnik z kurortów morza Śródziemnego, Martwego i Czerwonego morza.
Skorzystaj z oferty ekspresowego kuriera do Jordanii i zleć wysyłkę do takich miejscowości jak Amman, Az-Zarka, Irbid, Ar-Rusajfa, Al-Kuwajsima, Akaba, Chalda wa Tila al-Ali, Wadi as-Sir i wielu innych. Kraj położony w zatoce Akaba na Bliskim Wschodzie graniczy z Syrią, Arabią Saudyjską, Izraelem, Irakiem i Zachodnim Brzegiem Jordanu.
Izrael leży nad Morzem Śródziemnym, w rejonie Bliskiego Wschodu. To najbardziej zurbanizowany kraj regionu - w miastach żyje 90 proc. ludności. Pod kontrolą państwa znajdują się ziemie zajęte podczas wojny w 1967 r. – Wschodnia Jerozolima, Wzgórza Golan i część Zachodniego Brzegu Jordanu. Izrael graniczy z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Całkowita długość granic lądowych to 1006 km w tym: z Egiptem - 255 km, z Jordanią - 238 km, z Libanem - 79 km, z Syrią - 76 km, Zachodnim Brzegiem Jordanu - 307 km, ze Strefą Gazy - 51 km. Linia brzegowa liczy 273 km. Pod kontrolą państwa znajdują się ziemie zajęte podczas wojny w 1967 r. – Wschodnia Jerozolima (anektowana decyzją Knesetu w 1980 r.), Wzgórza Golan (anektowane w 1981 r.) oraz część Zachodniego Brzegu Jordanu. Tereny Autonomii Palestyńskiej nie są traktowane jako część państwa Izrael. Powierzchnia kraju zajmuje obszar 20,8 tys. km kw. Wzgórza Golan i Autonomia Palestyńska zajmują dodatkowe 7 tys. km kw. źródło: Bank Światowy (styczeń 2015 r.) W Izraelu żyje 8,7 mln ludzi, z czego Żydzi stanowią 75,4 proc. Ponad jedną piątą kraju zamieszkują Arabowie (20,6 proc.), a pozostałe 4 proc.: Beduini, Koptowie, Chrześcijanie i inni. Stolicą państwa uznawaną przez ONZ oraz większość państw jest Tel-Awiw (ok. 410 tys. mieszkańców, 3,4 mln w strefie metropolitarnej).Tutaj mieści się większość przedstawicielstw dyplomatycznych. Władze Izraela za stolicę kraju uważają licząca 770 tys. mieszkańców Jerozolimę. Urzędowym językiem Izraela jest hebrajski, jednak ze względu na to, że wielu imigrantów nie zna hebrajskiego, drugim językiem urzędowym jest angielski. Wszystkie nazwy są podawane w tych dwóch językach. W powszechnym użyciu jest też arabski i rosyjski. Walutą narodową Izraela jest 1 nowy szekel (NIS) = 100 agorot. yen (aktualny kurs: Izrael dzieli się na sześć dystryktów (mechosot): Jerozolimę, Północny, Hajfę, Centralny, Tel-Awiw, Południowy. Sądownictwo System sądów powszechnych jest zorganizowany według trzech instancji i obejmuje: sądy grodzkie, sądy okręgowe oraz Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy, oprócz pełnienia roli najwyższego sądu odwoławczego, pełni funkcję wysokiego sądu sprawiedliwości. Ma on prawo orzekania w sprawach administracyjnych, które nie są przedmiotem jurysdykcji sądów okręgowych. W Izraelu funkcjonują również sądy specjalne, takie jak: sądy pracy, wojskowe sądy sprawiedliwości, sądy religijne. Orzekają one we właściwych im, wąsko określonych sprawach. Decyzje trybunałów odwoławczych tych sądów są w ograniczonym zakresie przedmiotem rewizji Sądu Najwyższego. Pod względem geograficznym, system sądowniczy jest podzielony pomiędzy sześć okręgów. Sądy grodzkie i okręgowe obejmują swoim zasięgiem obszary właściwe dla ich lokalizacji. Jurysdykcja Sądu Najwyższego rozciąga się na cały kraj. Sprawy, które nie znajdują się w zakresie jurysdykcji żadnego z okręgów geograficznych są rozstrzygane przez Sąd Okręgowy w Jerozolimie. Sąd Najwyższy znajduje się w Jerozolimie. Orzeczenia Sądu Najwyższego wydaje ława przysięgłych, składająca się z trzech sędziów. Jurysdykcja rezydualna sądów okręgowych rozciąga się na sprawy karne i cywilne, które nie wchodzą w zakres jurysdykcji sądów grodzkich, a także spraw, które nie podlegają wyłącznej jurysdykcji innego sądu lub trybunału. Orzeczenia sądów okręgowych wydawane są przez jednego sędziego w zwykłych sprawach, oraz trzech sędziów, w przypadkach poważnych przestępstw lub na specjalny wniosek prezesa lub wiceprezesa sądu okręgowego. Jurysdykcja sądów grodzkich obejmuje sprawy karne związane z przestępstwami, zagrożonymi karą maksymalnie 7 lat więzienia. Jurysdykcja sądów grodzkich w sprawach cywilnych zwykle uzależniona jest od wartości pieniężnej żądania. Niektóre sądy grodzkie mogą być upoważnione rozporządzeniem do pełnienia roli specjalnych trybunałów, takich jak sądy rodzinne, czy sądy dla nieletnich. Sąd grodzki orzeka zwykle za pośrednictwem jednego sędziego, z wyjątkiem sytuacji, w których sędzia rozpatrujący daną sprawę lub prezes sądu poleci orzekanie przez trzech sędziów. Izrael w międzynarodowych organizacjach Izrael od 1949 roku należy do Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), a w 1995 roku zawarł umowę stowarzyszeniową z Unią Europejską. (weszła w życie r.). Państwo jest również członkiem: Światowej Organizacji Handlu (WTO), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Banku Światowego (WB), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF) oraz Międzynarodowego Banku Rekonstrukcji i Rozwoju (IBRD). Ważne linki: Administracja gospodarcza Rząd Izraela Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Finansów Bank Centralny Izraela Instytut Eksportu i Współpracy Międzynarodowej Izraelskie Centrum Przemysłowe Badań i Rozwoju - rządowa agencja zajmująca się rozwojem współpracy międzynarodowej w zakresie badań i rozwoju na potrzeby przemysłu Portal dla zainteresowanych inwestowaniem w Izraelu Samorządy gospodarcze Federacja Izraelskich Izb Handlowych Izraelski Związek Producentów Strony z informacjami ekonomicznymi Główny Urząd Statystyczny Izraela Israel Business Information Services (usługi płatne) Israeli Start-Up Network Inne Ambasada RP w Tel Awiwie Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Delegatura Unii Europejskiej w Izraelu
graniczy z Libią ★★★ IOWA: graniczy z Minnesotą ★★★ IRAK: graniczy m.in. z Kuwejtem i Turcją ★★★ IRAN: graniczy z Turcją i Afganistanem ★★★ LAOS: graniczy z Chinami i Kambodżą ★★★ REDA: graniczy z Rumią ★★★ KENIA: graniczy z Ugandą, Somalią ★★★ LIBAN: graniczy z Syrią, Izraelem ★★★ NEPAL Informacje ogólne Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy Położenie geograficzne: Izrael leży nad Morzem Śródziemnym w rejonie Bliskiego Wschodu. Graniczy z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Pod kontrolą Izraela znajdują się ziemie zajęte podczas wojny w 1967 r. – Wschodnia Jerozolima (anektowana decyzją Knesetu w 1980 r.), Wzgórza Golan (anektowane w 1981 r.) oraz część Zachodniego Brzegu Jordanu. Tereny Autonomii Palestyńskiej nie są traktowane jako część państwa Izrael. Obszar: Terytorium Izraela zajmuje obszar 20,8 tys. km2; (nie wliczone w ten obszar Wzgórza Golan i Autonomia Palestyńska zajmują dodatkowe 7 tys. km2;). Całkowita długość granic lądowych to 1 006 km w tym: z Egiptem - 255 km z Jordanią - 238 km z Libanem - 79 km z Syrią - 76 km z Zachodnim Brzegiem Jordanu - 307 km z Strefą Gazy - 51 km Linia brzegowa liczy 273 km. Ludność: Liczba mieszkańców Izraela w 2019 r. przekroczyła 9 mln, z czego niemal 75% stanowili Żydzi i około 20% Arabowie. Pozostałe 5% stanowili chrześcijanie (nie Arabowie) oraz bahaici. Stolica: Izrael od 1949 r. za swoją stolicę uznaje Jerozolimę. Jednak zdecydowana większość państw do dzisiaj nie zaakceptowała tej decyzji, a siedziby ich przedstawicielstw dyplomatycznych znajdują się w Tel Awiwie. W maju 2018 r. Stany Zjednoczone przeniosły swoją ambasadę do Jerozolimy. Podobnie uczyniły Paragwaj i Gwatemala. Niektóre państwa, np. Czechy, Słowacja i Węgry, otwierają w Jerozolimie dyplomatyczne przedstawicielstwa zajmujące się promocją gospodarczą i edukacyjno-kulturalną, choć same ambasady wciąż znajdują się w Tel Awiwie. Języki urzędowe: Językami urzędowymi Izraela są hebrajski i arabski. Obrady w Parlamencie (Kneset) prowadzi się w dwóch językach jednocześnie (tłumaczenie symultaniczne). Powszechna jest znajomość języka angielskiego, a duża część mieszkańców mówi po rosyjsku. Warunki klimatyczne Klimat zróżnicowany. Na zachodzie, od granicy z Libanem do Strefy Gazy ciągnie się pas wybrzeża Morza Śródziemnego, na którym panuje typowy klimat śródziemnomorski z łagodnymi zimami i gorącym, wilgotnym latem. Na wschód od pasa przybrzeżnego znajduje się rejon wyżynno-górzysty, a na południu pustynia Negew, zajmująca ponad 50% powierzchni całego kraju. W tych dwóch regionach panuje typowo pustynny, gorący i suchy klimat. Główne bogactwa naturalne Miedź, fosforany, siarka, rudy manganu, asfalt, brom, potas, niewielkie zasoby ropy naftowej. W szelfie Morza Śródziemnego – znaczne zasoby gazu ziemnego (dwa główne złoża: Tamar – szacowane zasoby 307 mld m3 i Leviathan – szacowane zasoby 535 mld m3). Przemysłowa eksploatacja Tamar rozpoczęła się w kwietniu 2013 r., a Leviathana w grudniu 2019 r. System walutowy, kurs i wymiana Oficjalnym środkiem płatniczym w Izraelu jest Nowy Izraelski Szekel (NIS). 1 NIS = 100 agorotów. Średni kurs wymiany w 2019 r. wynosił 1 EUR = 3,99 NIS, 1 USD = 3,56 NIS. Walutę można wymieniać w bankach lub w kantorach. Religia Dominującą religią jest judaizm, wyznawany przez ok. 75% obywateli Izraela. Drugą religią pod względem liczby wiernych jest islam (ok. 16%). Chrześcijanie różnych obrządków stanowią ok. 2,1% ludności. Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy Oficjalnym świętem państwowym jest Dzień Nieodległości Izraela. Deklaracja Niepodległości została ogłoszona 14 maja 1948 r., ale z uwagi na obowiązujący w Izraelu kalendarz lunarny, święto to jest ruchome i przypada w kwietniu lub w maju. Ponadto w Izraelu obchodzone są następujące święta religijne, podczas których nieczynne są instytucje państwowe i banki: Pesach (święto przejścia) - w kwietniu Szawuot (święto tygodni) - w maju lub w czerwcu Tisza be-Aw (święto po utracie świątyni) - w lipcu lub w sierpniu Rosz ha-Szana (żydowski Nowy Rok) - w wrześniu Jom Kippur (dzień pojednania) - w wrześniu lub w październiku Sukot (święto szałasów) - w wrześniu lub w październiku Simchat Tora (święto Tory) - w październiku Chanuka (święto świateł) - w listopadzie lub w grudniu Infrastruktura transportowa Infrastruktura komunikacyjna dobrze rozwinięta, zwłaszcza w centralnej i północnej części kraju. Sieć dróg utwardzonych ok. 19 tys. km, z czego ok. 2 tys. km to drogi szybkiego ruchu. W ostatnich pięciu latach oddawano rocznie do eksploatacji ok. 150 km nowych dróg. Łączna długość linii kolejowych ok. 900 km. Sieć kolejowa dobrze rozwinięta w najgęściej zaludnionych - centralnej i północnej części kraju. Od kilku lat trwa modernizacja i rozbudowa sieci kolejowej w centralnej części Izraela. Na początku 2020 r. została oddana do użytku linia szybkiej kolei Tel Awiw – Jerozolima, w planach pozostaje połączenie uprzemysłowionej centralnej i wschodniej części kraju z położonym na południu miastem Eljat. Z uwagi na uwarunkowania geopolityczne eksport i import towarów, a także wyjazdy i przyjazdy do Izraela odbywać się mogą niemal wyłącznie drogą morską i powietrzną. Wyjątek stanowią cztery przejścia drogowe: z Jordanią (3) i Egiptem (1 – często zamykane z uwagi na sytuację bezpieczeństwa). Izrael posiada 13 lotnisk (nie licząc wojskowych), w tym trzy obsługujące loty międzynarodowe: Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ben Guriona pod Tel Awiwem (IATA: TLV, ICAO: LLBG), Międzynarodowy Port Lotniczy w Eljacie im. Ilana i Assafa Ramona (IATA: ETM, ICAO: LLER) oraz Port Lotniczy w Hajfie im. Uri Michaeli (IATA: HFA, ICAO: LLHA). Port Lotniczy im. Ben Guriona dysponuje trzema pasami startowymi (długość: 3,6 km, 3,1 km, 1,9 km). W 2019 r. lotnisko obsłużyło blisko 25 mln pasażerów, wliczając loty wewnętrzne. Posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę cargo z czterema specjalnymi stanowiskami rozładunkowymi dla samolotów B-747 cargo. Rozbudowana jest baza magazynowa składająca się z chłodni, magazynów materiałów radioaktywnych, skarbca (handel diamentami), oddziału kwarantanny dla żywych zwierząt oraz specjalnych magazynów dla dużych i ciężkich przesyłek. Port lotniczy Ejlat Ramon został oddany do użytku na początku 2019 r. i zastąpił dwa wcześniej działające porty lotnicze w Ovda i Ejlat. Długość pasa startowego 3,6 km pozwala obsługiwać największe jednostki. Port lotniczy w Hajfie obsługuje jedynie małe jednostki i służy głównie wewnętrznym połączeniom lotniczym z Ejlatem i Tel Awiwem. Długość pasa startowego wynosi 1,3 km. Transport morski jest realizowany przez trzy porty: dwa nad Morzem Śródziemnym (Aszdod i Hajfa) oraz jeden nad Morzem Czerwonym (Ejlat). Najstarszym i największym portem izraelskim jest Hajfa leżąca nad Morzem Śródziemnym na północ od Tel Awiwu. Rocznie przeładowywanych jest w nim około 30 mln ton towarów. Posiada terminale kontenerowe, terminal chemiczny oraz specjalny terminal do obsługi Szóstej Floty USA. Obsługuje także statki pasażerskie. Coraz większe znaczenie zyskuje port Ashdod leżący ok. 25 km na południe od Tel Awiwu. Obecnie w porcie przeładowywany jest tonaż porównywalny do portu w Hajfie, jednakże wraz z oddaniem do użytku w 2021 r. terminalu południowego stanie się on największym portem Izraela. Port posiada specjalne terminale do odbioru towarów masowych, węgla, kontenerów i produktów rolno-spożywczych. Port w Eljacie ma niewielkie znaczenie pomimo swojego położenia, korzystnego dla handlu z Dalekim Wschodem (szlak żeglugowy Morze Czerwone - Ocean Indyjski, z pominięciem Kanału Sueskiego). Potencjał Eljatu ograniczony jest przez oddalenie od centrum gospodarczego kraju, brak połączenia kolejowego oraz konkurencję przystani jachtowych dla turystyki morskiej. Obowiązek wizowy Obywatele Polscy legitymujący się paszportem ważnym co najmniej przez okres 6 miesięcy mogą przyjeżdżać do Izraela bez wiz na okres do 90 dni. Ruch bezwizowy dotyczy wyłącznie przyjazdów turystycznych i biznesowych. Osoby przyjeżdżające w innych celach i na okres dłuższy niż 90 dni powinny wcześniej uzyskać odpowiednią wizę w Ambasadzie Izraela w Warszawie. System administracyjny Ustrój polityczny Izrael jest republiką parlamentarną. Nie posiada jednak konstytucji spisanej w formie jednego dokumentu. Jej rolę spełniają akty prawne tworzące blok konstytucyjny: Deklaracja Niepodległości Izraela z 1948 r., Podstawowe Prawa o Parlamencie (Kneset) z 1958 r., Ziemie Izraela z 1960 r., Prezydent Państwa z 1964 r., Rząd z 1968 r., znowelizowana w 1992 r. i w 2001 r. Gospodarka Finansami Państwa z 1975 r., Armia z 1976 r., Jerozolima, Stolica Izraela z 1980 r., Sądownictwo z 1984 r., Kontroler Państwowy (odpowiednik polskiego NIKu) z 1988 r., Ustawa o prawach obywatelskich z 1992 r., Prawo o Wolności Zawodowej z 1992 r. znowelizowane w 1994 r. Prace nad opracowaniem ustawy zasadniczej prowadzi, od maja 2003 r., Komitet ds. Konstytucji, Prawa i Sprawiedliwości. Władza ustawodawcza Władzą ustawodawczą jest parlament Izraela - Kneset. W jednoizbowym Knesecie zasiada 120 deputowanych, wybieranych na 4 lata. Zatwierdzone przez Kneset ustawy są podpisywane przez prezydenta, premiera i właściwego ministra. Obrady parlamentu odbywają się przez 8 miesięcy w roku na dwóch sesjach: wiosennej i jesiennej. W nadzwyczajnych wypadkach Kneset może zebrać się także w okresie przerwy. Kneset ma uprawnienia do odwołania ze stanowiska Prezydenta, a także do podjęcia decyzji o wcześniejszych wyborach. Prezydent Izraela jest wybierany przez Kneset na 7-letnią kadencję. Nie ma prawa do reelekcji. Kandydatem może zostać każdy obywatel Izraela, mieszkający na terytorium tego państwa. Prezydent pełni przede wszystkim funkcje reprezentacyjne. Ponadto podpisuje przyjęte przez Kneset ustawy oraz, za zgodą Knesetu, umowy międzynarodowe, nominuje kandydatów na najwyższe stanowiska państwowe ( Prezesa Rady Ministrów) oraz posiada prawo do ogłaszania amnestii i zmniejszania wyroków. Prezydentem Izraela od lipca 2014 r. jest Reuven Rivlin. Władza wykonawcza Władzą wykonawczą jest Rada Ministrów, na której czele stoi Premier. Na stanowisko premiera Prezydent nominuje przywódcę partii, która wygrała wybory do Knesetu. Jeżeli osoba ta nie uzyska wotum zaufania od parlamentu, Kneset zgłasza innego kandydata. Po wyborach parlamentarnych w marcu 2015 r. Prezydent Izraela powierzył Benjaminowi Netenyahu, przywódcy zwycięskiej partii Likud misję tworzenia nowego rządu. Zaprzysiężona w maju 2015 r. Rada Ministrów składa się - oprócz stanowiska Premiera - z 27 stanowisk ministerialnych. W kwietniu i wrześniu 2019 r. oraz w marcu 2020 r. doszło do trzech kolejnych wyborów parlamentarnych, w związku niemożnością uzyskania większości w Knesecie przez nowy rząd. Struktura administracji gospodarczej Sprawy gospodarcze leżą w gestii Ministerstwa Gospodarki i Przemysłu. Finansami Państwa zajmuje się Ministerstwo Finansów, a za kreację pieniądza, wysokość stóp procentowych itp. odpowiada Bank Izraela (Bank of Israel). Struktura samorządu gospodarczego jest zbliżona do struktury tego samorządu w Polsce. Działają izby terytorialne, branżowe, bilateralne, a także związki izb gospodarczych (przynależność do nich nie jest obowiązkowa). Sądownictwo gospodarcze System sądowniczy Izraela składa się z trzyinstancyjnego systemu sądów ogólnych (Sąd Najwyższy i odpowiedniki polskich sądów wojewódzkich i okręgowych) oraz z sądów specjalnych: sądów pracy, sądów wojskowych i sądów religijnych. Od 2011 r. działają również sądy gospodarcze. Gospodarka Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej W minionej dekadzie izraelska gospodarka napędzana była coraz większymi wpływami generowanymi przez sektor startupów i wysokich technologii (ponad 39 mld USD przyciągniętych inwestycji, z czego w samym 2019 r. aż 8,3 mln USD), który dawał pracę ponad 300 tys. osobom, czyli jedynie 10% populacji aktywnej zawodowo. Coraz wyższe koszty pracy powodowały z kolei deindustrializację kraju i wygaszanie tradycyjnych sektorów. W 2019 r. tempo wzrostu PKB Izraela wyniosło 3,3%, czyli niewiele mniej niż w ub. r. (3,4%) i dwa lata wcześniej (3,6%). Dług publiczny spadł do poziomu 60,9% PKB (o 1,3 pproc. w porównaniu do 2016 r.), czyli poniżej średniej OECD. Inflacja, liczona jako indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych, wyniosła pod koniec 2019 r. 0,8%. Tym samym, kolejny rok z rzędu nadal nie osiągnięto celu inflacyjnego (1-3%). Jednocześnie rosły średnie zarobki, które od koniec 2019 r. wyniosły około 3200 USD, a stopa bezrobocia na początku 2020 r. spadła do 3,6% (niemal pełne zatrudnienie). Nie udało się obniżyć deficytu budżetowego, który pod koniec 2019 r. wyniósł 3,8% PKB. Podstawowa stopa procentowa Banku Izraela pod koniec 2019 r. wyniosła 0,25%, a zgromadzone rezerwy walutowe przekroczyły granicę 130 mld USD (około 1/3 PKB). Główne sektory gospodarki Udział poszczególnych sektorów w wypracowaniu PKB Izraela kształtuje się następująco: przemysł 28% usługi 70% rolnictwo 2% Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych Wyszczególnienie Rok bieżący lub rok z aktualnie dostępnymi danymi rok poprzedni PKB w mld USD 375 (prognoza) 373,8 PKB na jednego mieszkańca w tys. USD 43,6 38,4 Tempo wzrostu PKB w procentach 3,3 3,4 Relacja deficytu finansów publicznych do PKB w procentach 3,8 2,9 Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach 60,9 61,6 Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach 0,4 0,8 Stopa bezrobocia w procentach 3,8 4,0 Wartość obrotów handlu zagranicznego w mld USD 221,1 216,3 Wartość eksportu w mld USD 113,8 108,9 Wartość importu w mld USD 107,3 107,4 Relacja nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach 2,6 Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania w mld USD 22,7 18,2 Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą w mld USD 25,4 19,6 Handel zagraniczny W ciągu ostatniej dekady zagraniczna sprzedaż zwiększyła się o przeszło dwie trzecie (średni wzrost 5,3% rocznie). Największy wzrost izraelskiego eksportu w minionych dziesięciu latach odnotowano do Chin (402%), Wielkiej Brytanii (286%), Polski (162%), Japonii (73%), Turcji (66%) i Brazylii (61%). Jednym z głównych motorów wzrostu Izraela w ostatniej dekadzie jest eksport usług, głównie w sferze wysokiej technologii. W 2019 r. wyniósł on niemal 56 mld USD (wzrost o 11,7% względem Wartość importowanych towarów i usług wydaje się być stała i w ostatnich dwu latach wyniosła ok. 107 mld USD. Inwestycje zagraniczne Skumulowana wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Izraelu pod koniec 2019 r. przekroczyła 166 mld USD, natomiast inwestycji pośrednich (portfelowych) 118 mld USD. Z kolei łączna wartość izraelskich inwestycji bezpośrednich zagranicą wyniosła ok. 110 mld USD, a portfelowych 171 mld USD. Wraz z ponad 126 mld USD rezerw oraz 88 mld USD pozostałych inwestycji, wartość wszystkich izraelskich aktywów zbliżyła się do 500 mld USD. Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym Izrael jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych, w tym także o charakterze gospodarczym. Są to WTO, IMF, FAO, UNIDO, OECD. Stosunki gospodarcze z Unią Europejską Relacje pomiędzy Izraelem a Unią Europejską określa Umowa Stowarzyszeniowa (EU-Israel Association Agreement) podpisana 20 listopada 1995 r., która weszła w życie 1 czerwca 2000 r. Ponadto UE i Izrael posiadają podpisane następujące umowy dwustronne: "Open Skies" aviation agreement (umowa w pełni weszła w życie w I poł. 2018 r.), Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of industrial products (umowa weszła w życie 19 stycznia 2013 r.), Agreement concerning reciprocal liberalisation measures on agricultural products, processed agricultural products and fish and fishery products (umowa weszła w życie 1 stycznia 2010 r.), Agreement on Scientific and Technical Cooperation Between the European Community and the State of Israel (podpisana 17 lipca 2007 r.) Agreement on Good Laboratory Practice (umowa weszła w życie 1 maja 2000 r.) Agreements on Procurement by Telecommunication Operators and Government Procurement (umowy weszły w życie 1 sierpnia 1997 r.) European-Mediterranean Sea (“Open Skies”) Aviation Agreement (podpisana 11 czerwca 2013 r.) Mimo powolnego rozwoju stosunków politycznych między instytucjami UE a Izraelem, relacje gospodarcze z poszczególnymi krajami Unii cechuje trend wzrostowy. Kraje UE pozostawały pod koniec 2019 r. pierwszym partnerem handlowym Izraela, na które przypadało 36% izraelskich obrotów (następne były USA – 19% oraz Chiny – 9%). Wartość eksportu towarów i usług z UE do Izraela przekroczyła 27 mld USD, natomiast importu zbliżyła się do 19 mld USD. Kraje UE przyciągnęły niemal 40% wszystkich zagranicznych inwestycji bezpośrednich Izraela (następne USA – 20%), inwestując jednocześnie w tym kraju niemal tyle samo, co USA (po 20%). Dobrze rozwija się współpraca badawczo-rozwojowa między UE a Izraelem. W ramach unijnego programu Horyzont 2020 izraelskie podmioty uczestniczyły w ok. 1200 projektach grantowych (niemal 5% wszystkich grantów programu), otrzymując finansowanie w wysokości ponad 1 mld EUR (ponad 2% wszystkich środków H2020). Dwustronna współpraca gospodarcza Gospodarcze umowy dwustronne Polskę obowiązuje podpisana r. umowa stowarzyszeniowa UE-Izrael tj. “Euro-Mediterranean Agreement establishing an association between the European Communities and their Member States, of the one part, and the State of Israel, of the other part”. Polska i Izrael są sygnatariuszami umów dwustronnych, w tym Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o komunikacji lotniczej z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z r. z późniejszymi zmianami. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej w dziedzinie rolnictwa i przemysłu spożywczego z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy technicznej w dziedzinie rozwoju mleczarstwa z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy poczty i telekomunikacji z r. Umowa między Rządem RP i Rządem Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie turystyki z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych z r. Memorandum o Porozumieniu między Ministrem Gospodarki i Pracy Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Obrony Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie przemysłów obronnych z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie zdrowia i medycyny z późniejszymi zmianami z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy w zakresie przemysłowych prac badawczo-rozwojowych z 28 października 2014 r. Dwustronna wymiana handlowa Izrael zajmuje czołową pozycję, obok Arabii Saudyjskiej i Turcji, w zakresie łącznych obrotów towarowych z krajami regionu Bliskiego Wschodu. W 2019 r. eksport z Polski do Izraela wyniósł 705,5 mln USD (wzrost 2% r/r), co stanowiło 0,3% wartości całego polskiego eksportu, natomiast import wyniósł 448,5 mln USD (spadek 6% r/r), co stanowiło 0,2% wartości całego importu z Polski. Tym samym udało się powiększyć dodatnie saldo w obrotach towarowych, które wyniosło 257 mln USD (wzrost 20% r/r). Należy podkreślić, że w odróżnieniu od innych rynków w regionie, pozycja Izraela jako partnera handlowego Polski jest stabilna i poza 2009 r. tj. rokiem globalnego kryzysu notowano na tym rynku systematyczny wzrost obrotów towarowych. W strukturze towarowej polskiego eksportu do Izraela pod koniec 2019 r. dominowały produkty rolno spożywcze (ponad 1/3 eksportu), przede wszystkim mięso wołowe (13,5%), cukier (6,7%) i wody mineralne (2,9%). Coraz większy udział przypada na pojazdy i części samochodowe (15%), czy urządzenia elektryczno-mechaniczne. Polska importuje z Izraela przede wszystkim wyroby przemysłu elektromaszynowego (ponad 40% importu) oraz produkty chemiczne i farmaceutyczne. W 2019 r. dominowały silniki turboodrzutowe, turbośmigłowe i turbiny gazowe (20%), a następnie środki owadobójcze (9%) oraz leki (5%) . Wzajemne inwestycje W statystykach oficjalnych Izrael nie jest wymieniany jako istotny obszar napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Oficjalne dane odbiegają jednak znacznie od szacunków. Kapitał izraelski zaangażowany w Polsce jest znacznie wyższy (od 2 do nawet 5 mld USD). Ze względów podatkowych, większość inwestorów izraelskich lokuje kapitał w Polsce poprzez firmy mające siedzibę w Europie ( w Holandii i na Cyprze) lub Stanach Zjednoczonych. Na polskim rynku obecne są między innymi: Super-Pharm, Sorbit, Link 4, Cinema City, GTC, Plaza Centres, Ronson, Tadiran, Elite, Eden, Multilock, Egged. Współpraca miast 17 polskich miast ma porozumienia bądź niesformalizowaną długoterminową współpracę z miastami w Izraelu (miasta bliźniacze): Bielsko-Biała Akko Częstochowa Nazaret Gdańsk Hajfa Gołdap Givat Shmuel Katowice Rehovot Kołobrzeg Nazaret Illit Kutno Bat Yam Łódź Tel Awiw Lublin Rishon LeZion Nowy Sącz Netanya Płońsk Ramat Negev Poznań Raanana Sopot Ashkelon Stary Sącz Ness Ziona Warszawa Tel Awiw Wisła Daliat el Carmel Wrocław Ramat Gan Dostęp do rynku Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług Izrael jest państwem stowarzyszonym z Unią Europejską, co w praktyce oznacza obowiązywanie pomiędzy Polską a Izraelem zasad wolnego handlu. Jedynie w odniesieniu do niektórych artykułów rolno-spożywczych stosowane są ograniczenia w postaci ceł lub kontyngentów. Ponadto istnieje zakaz importu na rynek izraelski warzyw, owoców, żywych cieląt oraz mięsa wołowego z krajów, w których w ostatnim okresie odnotowano przypadki BSE. Specyficznym ograniczeniem dostępu do rynku jest wymóg koszerności. Przy czym brak odpowiedniego certyfikatu nie jest równoznaczny z zakazem importu, a jedynie nakłada ograniczenia dystrybucji produktów bez certyfikatu do sieci sklepów niekoszernych. Izraelscy importerzy współpracują przy uzyskiwaniu certyfikatów koszerności, a nawet często ponoszą koszty certyfikacji. Wszystkie towary importowane na rynek izraelski muszą posiadać certyfikaty zgodności z miejscowymi normami. Za opracowanie standardów i za wystawianie certyfikatów zgodności jest odpowiedzialna państwowa instytucja „The Standards Institution of Israel”. Świadectwa fitosanitarne wystawia Ministerstwo Zdrowia. O odpowiednie świadectwa i certyfikaty występuje z reguły izraelski importer. Import świeżych owoców jest teoretycznie możliwy, ale wyłącznie po uzyskaniu certyfikatu dla konkretnego produktu i konkretnego producenta. Ochrona własności przemysłowej leży w gestii Izraelskiego Biura Patentowego, które przyznaje patenty, rejestruje wzory i znaki towarowe. Zgłaszane do Biura wnioski są następnie weryfikowane pod kątem ich zasadności i nie kolidowania z prawami innych osób lub podmiotów. Biuro przyjmuje wnioski zarówno od podmiotów z Izraela jak i z zagranicy. Izrael podpisał Paryską Konwencję w sprawie ochrony własności przemysłowej oraz Traktat o Współpracy Patentowej. Prawo dot. ochrony własności intelektualnej zapewnia ochronę tej własności zgodnie z obowiązującymi na świecie standardami. Izrael jest członkiem World Intellectual Property Organisation (WIPO) i sygnatariuszem większości międzynarodowych porozumień w sprawie ochrony własności intelektualnej takich jak Konwencja Berneńska, Porozumienie w Sprawie Własności Intelektualnej w ramach WTO, Traktat Internetowy WIPO. Dostęp do rynku pracy Dostęp obywateli polskich do izraelskiego rynku pracy jest utrudniony i obwarowany biurokratycznymi procedurami. Izraelski pracodawca, który jest zobowiązany do uzyskania zgody na zatrudnienie obcokrajowca, musi wykazać, że nie ma obywatela Izraela, chętnego do objęcia oferowanego stanowiska. Na podstawie wydanej zgody, polski pracownik otrzymuje w Ambasadzie Izraela w Warszawie wizę pracowniczą. Po podjęciu obowiązków w firmie izraelskiej, obcokrajowiec posiada takie same prawa jak pracownik izraelski. Nie ma możliwości otrzymania wizy pracy na miejscu np. w trakcie pobytu turystycznego. Osoby pracujące nielegalnie są deportowane. Nabywanie i wynajem nieruchomości Rynek nieruchomości w Izraelu jest rynkiem wolnym. Obywatele polscy mogą wynajmować mieszkania lub domy na takich samych zasadach jak obywatele izraelscy. Wynajmu nieruchomości można dokonać za pośrednictwem agencji lub z ogłoszenia. Warunki najmu uzgadniają pomiędzy sobą strony umowy. Również zakup nieruchomości przez obcokrajowców jest w zasadzie możliwy na takich samych warunkach jak przez obywateli Izraela. Nie dotyczy to obywateli państw, które mają nieuregulowane z Izraelem stosunki dyplomatyczne. Pewną barierą są biurokratyczne procedury uzyskania zgody przez obcokrajowca na zakup gruntu będącego własnością Państwa. Procedury te mogą znacznie spowolnić, ale nie uniemożliwić zakup nieruchomości. System zamówień publicznych Wszystkie państwowe instytucje, przedsiębiorstwa i agencje, rady religijne, a także fundusze ochrony zdrowia są zobowiązane, na podstawie Prawa o Przetargach z 1992 r., do zawierania kontraktów w systemie zamówień publicznych na dostawy, obrót nieruchomościami, wykonywanie robót i świadczenie usług. Szczegółowe zasady procesu przetargowego zostały wydane przez Ministra Finansów oraz Ministra Obrony (dla zamówień wojskowych). Skomplikowane przepisy przewidują preferencje dla podmiotów izraelskich, konieczność offsetu w wysokości 35% dla kontraktów o wartości powyżej 2,1 mln NIS, konieczność, w niektórych przypadkach, składania ofert wraz z partnerami izraelskimi. Prawo o Przetargach nie jest wystarczająco przejrzyste, a przepisy wykonawcze przewidują wiele wyjątków i odchodzenie od procedur. Brak jest też jednolitego systemu ogłaszania przetargów publicznych. Szczegóły nt. izraelskiego prawa o zamówieniach publicznych w jęz. angielskim są dostępne, w języku angielskim, na stronach:​​​​​​ Izraelskiego Instytutu Eksportu i Współpracy Międzynarodowej Izraelskiego Ministerstwa Gospodarki Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych W piątek i sobotę nie funkcjonuje transport publiczny oraz zamknięta jest większość urzędów, podobnie jak i w czasie większości świąt żydowskich. Przydatne kontakty i linki Administracja gospodarcza Rząd Izraela Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Finansów Bank Centralny Izraela Instytut Eksportu i Współpracy Międzynarodowej Izraelska Agencja Innowacyjności Izraelskie Centrum Współpracy z krajami UE w dziedzinie Badań i Rozwoju (w ramach Izraelskiej Agencji Innowacyjności) Samorządy gospodarcze Federacja Izraelskich Izb Handlowych Izraelski Związek Producentów Wybrane media elektroniczne (w języku angielskim) elektroniczna wersja dziennika ekonomicznego Globes Times of Israel - niezależny dziennik wydawany wyłącznie online elektroniczna wersja dziennika Haaretz elektroniczna wersja dziennika The Jerusalem Post elektroniczna wersja dziennika Yedioth Ahronoth strona poświęcona przemysłowi wysokich technologii i ekosystemowi innowacji Izraela Wybrane strony z informacjami ekonomicznymi Główny Urząd Statystyczny Izraela Israel Business Information Services (usługi płatne) Israeli Start-Up Network Informacje dot. inwestycji Ministerstwa Gospodarki Izraela Inne Ambasada RP w Tel Awiwie​​​​​​ Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Zagraniczne Biuro Handlowe w Tel Awiwie Delegatura Unii Europejskiej w Izraelu Wydział handlowy Ambasady Izraela w Polsce Data aktualizacji: KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE Opracowała HELENA TOMASZEWSKA w oparciu o: • • www. wikipedia. pl www. psz. pl Leksykon Współczesnych Międzynarodowych Stosunków Politycznych Krzysztof Kubiak „Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na świecie. Informator 2007”. • materiał graficzny – głównie www. pl. wikipedia. org. Izrael zajmuje niewielki, wąski pas półpustynnej ziemi na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Jego historia sięga 3,5 tys. lat, kiedy Żydzi porzucili koczownictwo, osiedli w Ziemi Izraela i stali się narodem. Na przestrzeni wieków kraina znana była pod różnymi nazwami: Erec Israel, Ziemia Izraela, Syjon (od jerozolimskiego wzgórza, które stało się symbolem zarówno samego miasta, jak i całej Ziemi Izraela), Palestyna (nazwa po raz pierwszy użyta przez Rzymian i pochodząca od Filistii), Ziemia Obiecana; Ziemia Święta. Dla większości współczesnych Izraelczyków funkcjonuje jednak po prostu jako Haarec – Kraj. Izrael zamieszkuje ponad 7 milionów ludzi: 5,4 mln Żydów i 1,4 mln Arabów. Społeczeństwo reprezentuje szerokie spektrum stylów życia – od religijnego po świecki, od nowoczesnego po tradycyjny, miejski i wiejski, grupowy i indywidualistyczny. ■ Mała powierzchnia i niewielkie odległości Całkowity obszar Izraela wynosi 22 072 km kwadratowe, z czego 21 643 przypada na obszar lądu. Izrael ma około 470 kilometrów długości i 135 kilometrów w najszerszym miejscu. Od północy graniczy z Libanem, od północnego wschodu z Syrią, od wschodu z Jordanią, zaś od południowego zachodu z Egiptem. Zachodnią granicą jest wybrzeże śródziemnomorskie. Góry od nizin i pustynie od żyznych terenów dzielą często minuty drogi. Znad brzegów Morza Śródziemnego nad Morze Martwe można przejechać samochodem w półtorej godziny. Wycieczka z Metulli na północnym pograniczu do Ejlatu na południowym krańcu państwa zabierze około sześciu godzin. ■ Ukształtowanie terenu Izrael można podzielić na cztery regiony geograficzne: trzy południkowo ułożone pasma i duży obszar pustynny na południu. Nizina nadmorska biegnie równolegle do brzegu Morza Śródziemnego. To piaszczyste wybrzeże i żyzne tereny sięgające do 40 km w głąb lądu. Na północy plaże ustępują czasem miejsca ostrym wapiennym i piaskowcowym klifom. Nizinę nadmorską zamieszkuje ponad połowa ludności Izraela. Tutaj położone są najważniejsze miasta, porty morskie, większość zakładów przemysłowych, wiele farm i ośrodków turystycznych. Wzdłuż kraju rozciąga się kilka pasm górskich. Nad doliną Hula na północnym wschodzie wznoszą się bazaltowe klify Wzgórz Golan, powstałych w wyniku prehistorycznych erupcji wulkanicznych. Dolomitowo-wapienne wzniesienia Galilei sięgają 500 do 1200 metrów Niewielkie stałe strumienie i stosunkowo obfite opady sprawiają, że zieleń obecna jest tu przez cały rok. Mieszkańcy Galilei i Golanu zatrudnieni są w większości w rolnictwie, turystyce i przemyśle lekkim. Dolina Ezdrelon, rozdzielająca wzgórza Galilei i Samarii, to najżyźniejszy obszar Izraela, uprawiany przez wiele kibuców i spółdzielni. Falujące wzgórza Samarii i Judei (tzw. Zachodniego Brzegu) to mozaika skalistych szczytów i urodzajnych dolin, upstrzonych srebrno-zielonymi, wiekowymi drzewkami oliwnymi. Tarasy na zboczach, wprowadzone tu przez starożytnych rolników, wtapiają się w krajobraz. Dominują niewielkie miasteczka i ludne wsie. Negew zajmuje około połowy terytorium Izraela. Jego niezbyt liczni mieszkańcy trudnią się rolnictwem i przemysłem. Na południu Negew staje się pustynią z niskimi piaskowcowymi wzgórzami i równinami przecinanymi kanionami i wąwozami (wadi), które zimowe ulewy często zamieniają w rwące strumienie. Jeszcze dalej na południe zobaczyć można wyższe, nagie i skaliste szczyty, kratery i obsypane głazami płaskowyże. Klimat jest tu znacznie suchszy. Trzy kratery erozyjne, z których największy mierzy 35 x 8 kilometrów, sięgają daleko w głąb ziemi, odsłaniając pełen zakres kolorów i odmian skał. Na samym krańcu Negewu, niedaleko położonego nad Morzem Czerwonym Ejlatu, wznoszą się poprzecinane suchymi kanionami ostre iglice z szarego i czerwonego granitu, zaś strome urwiska lśnią w słońcu barwnymi warstwami piaskowca. Jezioro Tyberiadzkie, wciśnięte między wzniesienia Galilei i Wzgórza Golan, leży na wysokości 212 metrów poniżej poziomu morza. Ma 21 km długości i 8 km szerokości. To największe jezioro Izraela jest głównym źródłem wody pitnej w kraju. Na brzegach Jeziora Tyberiadzkiego znajduje się wiele miejsc o znaczeniu historycznym i religijnym, a także osiedla rolnicze, przystanie rybackie i ośrodki turystyczne. Dolina Jordanu i Wadi Araba, położone na wschodzie kraju, stanowią część Wielkiego Rowu Afrykańskiego, który miliony lat temu przebił skorupę ziemską. Północny kraniec tego regionu jest bardzo urodzajny, podczas gdy południe jest półpustynne. Głównymi źródłami zarobku są tu rolnictwo, rybołówstwo, turystyka i przemysł lekki. Rzeka Jordan, płynąca Wielkim Rowem, na przestrzeni 300 km swego biegu pokonuje ponad 700 metrów różnicy wzniesień. Zasilana strumieniami z Góry Hermon, toczy wody przez żyzną dolinę Hula i wpada do jeziora Tyberiadzkiego. Następnie płynie zakolami w stronę Morza Martwego i tam kończy swój bieg. Jordan jest zwykle wąski i płytki, poziom wody podnosi się jednak w zimie. Wadi Araba (Arava) to region sawanny, rozciągający się od Morza Martwego do Zatoki Ejlat, izraelskiego okna na Morze Czerwone. Dostosowanie zaawansowanych metod uprawy do tutejszych warunków klimatycznych – opadów nie przekraczających 25 mm rocznie i letnich upałów dochodzących do 40ºC – pozwoliło nawet poza sezonem hodować owoce i warzywa, trafiające następnie głównie na eksport. Morze Martwe to najniższy punkt na Ziemi – 400 metrów Położone jest na południowym krańcu Doliny Jordanu. Jego wody, najbardziej zasolone i najgęstsze na świecie, zawierają sole potasu, magnezu, bromu, sól kuchenną i wiele innych związków. Tempo cofania się Morza Martwego wzrosło w ostatnich latach z powodu intensywnego parowania (1,6 m rocznie) oraz izraelskich i jordańskich inwestycji hydrologicznych, mających na celu zaspokojenie zapotrzebowania na wodę, które zmniejszyły zasilanie zbiornika o 75%. Od 1960 roku lustro Morza Martwego opadło o ponad 10 metrów. Rozważany jest projekt połączenia Morza Martwego ze Śródziemnym za pomocą systemu kanałów i wodociągów, co pozwoliłoby przywrócić temu pierwszemu właściwe rozmiary i poziom wody. ■ Klimat W Izraelu występują klimaty od umiarkowanego do zwrotnikowego, z dużym nasłonecznieniem. Są dwie wyraźne pory roku: deszczowa zima od listopada do maja i suche lato przez pozostałe pół roku. Opady deszczu są wysokie na północy i w centrum kraju, znacznie niższe na północy Negewu i niemal nieobecne na południowych krańcach. Poszczególne regiony różnią się znacznie między sobą: na wybrzeżu zima jest łagodna, a lato wilgotne; na terenach górzystych (łącznie z Jerozolimą) lato jest suche, a zima dość chłodna; dolina Jordanu ma gorące, suche lato i ciepłą zimę; na Negewie przez cały rok panują warunki półpustynne. Skrajności pogodowe obejmują śnieg na większych wysokościach z jednej strony, a nieznośnie gorące wiosenne i jesienne wiatry, przynoszące straszliwe upały, z drugiej. Na fotografii: Wzgórza Galilei (fot. S. Lederhendler)

graniczy z Ugandą, Somalią ★★★ KRAJE: Nepal i Tajlandia ★★★ LIBAN: graniczy z Syrią, Izraelem ★★★ SYJAM: Tajlandia do 1949 r ★★★ ŻERAŃ: graniczy z Tarchominem ★★★ PANAMA: graniczy z Kolumbią ★★★ ALBANIA: graniczy z Kosowem ★★★ ARIZONA: graniczy ze stanem Utah ★★★ AUSTRIA: graniczy z Niemcami

Historia, kultura i religia By: Krzysztof Lewandowski Maroko (المملكة المغربية) Jest to państwo położone w północno-zachodniej Afryce. Leży nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Stolicą Maroka jest Rabat. Państwa sąsiadujące z Marokiem to Algieria, Hiszpania i Saharą Zachodnią. Religia to przede wszystkim islam – ponad 95% osób wyznaje tę religię. W Maroku żyją głównie Arabowie i Berberowie, chociaż można spotkać wiele przedstawicieli innych narodów. Z tego powodu języki używane w tym kraju to arabski, berberyjski oraz francuski. Ustrój polityczny Maroka to monarchia konstytucyjna. Sahara Zachodnia (الصحراء الغربية) Jest dawną kolonią hiszpańska w północnej Afryce, ale obecnie ciężko określić status tego państwa. Sahara Zachodnia graniczy z Marokiem, Algierią i Mauretanią. Maroko traktuje Saharę Zachodnią jako część państwa, przez to jest to region sporny, gdzie dochodzi do starć zbrojnych. Na czele tego państwa stoi prezydent. Mauretania (موريتانيا) Państwo w północno-zachodniej Afryce. Graniczy z Senegalem, Mali, Algierią i Saharą Zachodnią. Znaczną część kraju stanowi pustynia Sahara. W Mauretanii rzeki są sezonowe, a jedyną dużą rzeką, która nie wysycha, jest Senegal. W Mauretanii ustrój polityczny to republika parlamentarna, w której istotne są prawo islamu oraz prawo francuskie. Mauretania jest bardzo biednym państwem, które zamieszkują Maurowie, Arabowie, Berberowie oraz Afroamerykanie. Algieria (الجزائر) Największe państwo w Afryce. Znaczną część obszaru Algierii zajmują pustynie i półpustynie. Ludność Algierii to w większości Arabowie oraz Berberowie. Graniczy z Tunezją, Libią, Nigrem, Mali, Mauretanią, Saharą Zachodnią i Marokiem. W Algierii mówi się po arabsku oraz po francusku. Główną religią jest islam, ale gdzieniegdzie można natrafić na Żydów oraz chrześcijan. Ustrój polityczny Algierii to republika półprezydencka. Tunezja (تونس) Państwo leżące w północnej Afryce. Graniczy z Algierią i Libią. Przez okupację francuską w wielu miejscach można odnaleźć jeszcze wpływy francuskie. Najczęściej używany język to język arabski. Tunezja jest republiką. Przez swoją dostępność jest to jeden z najbardziej popularny krajów wśród turystów. Libia (ليبيا) Państwo położone w Afryce Północnej, nad zatoką Wielka Syrta. Stolicą jest miasto Trypolis. Graniczy z Egiptem, Sudanem, Czadem, Nigrem, Algierią i Tunezją. Ponad 90% powierzchni kraju to pustynie (Sahara, Pustynia Libijska) i półpustynie, na których zdarzają się oazy. Libia jest republiką parlamentarną, w której głównym językiem jest arabski. Dominującą religią jest islam. W Libii żyją Arabowie, Berberowie, Turcy, Grecy, Maltańczycy, Włosi, Pakistańczycy, Hindusi i Tunezyjczycy. Irak (العراق) Znajduje się na Bliskim Wschodzie, nad Zatoką Perską. Zajmuje cały obszar dawnej Mezopotamii. Główne języki to arabski oraz kurdyjski. Dominującą religią jest islam. Ustrój polityczny Iraku to demokracja parlamentarna. Żyją tutaj Arabowie, Kurdowie, Asyryjczycy, Ormianie oraz Persowie. Irak to państwo, w którym można odnaleźć ogromne ilości ropy naftowej oraz gazu ziemnego. Zjednoczone Emiraty Arabskie (الإمارات العربية المتحدة) Państwo arabskie na Bliskim Wschodzie. Graniczy z Arabią Saudyjską i Omanem. Składa się z połączonych siedmiu emiratów i zarządzanych jako jedna struktura. Żyją tutaj Arabowie, Persowie i mieszkańcy krajów azjatyckich. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich wyznaje się islam, chrześcijaństwo, hinduizm i buddyzm. Używane tutaj języki to arabski, angielski, perski i urdu. Najbardziej kojarzące się miasto z tym państwem to Dubaj. Egipt (مصر) Centrum świata arabskiego. Graniczy z Izraelem, Palestyną, Sudanem i Libią. Egipcjanie nazywają swój kraj matką całego świata. Przez Egipt przepływa Nil – rzeka, bez której nie byłoby cywilizacji. W Egipcie wszystko co arabskie jest najważniejsze. Jest tam powszechnie używany język angielski razem z językiem arabskim, a dokładnie dialektem egipskim (jest uznawany jako pełnoprawny arabski). W Egipcie panuje demokracja. Wyznania tutaj obecne to islam oraz chrześcijaństwo (kościół koptyjski jest osobnym odłamem chrześcijaństwa). Największy przemysł filmowy w świecie arabskim znajduje się właśnie tutaj. Jordania (الأردن) Państwo położone w Azji. Graniczy z Izraelem, Palestyną, Syrią, Irakiem i Arabią Saudyjską. Jordania posiada ograniczony dostęp do morza (jedyne miasto portowe to العقبة). Jordania jest monarchią konstytucyjną. Mieszkają tutaj Arabowie, Czerkiesi i Ormianie. Mieszkańcy Jordanii wyznają Islam, chrześcijaństwo i buddyzm. Syria (سوريا) Największy kraj żyznego półksiężyca. Znajduje się tutaj Damaszek (miasto bardzo ważne w świecie kultury arabskiej), który jest najstarszym na świecie ciągle zamieszkiwanym miastem. Graniczy z Turcją, Jordanią, Irakiem, Libanem i Izraelem. Ustrój polityczny Syrii to republika semiprezydencka, a głównym językiem jest arabski. Główną religią jest islam, ale można znaleźć przedstawicieli chrześcijaństwa oraz innych wyznań. Ludność Syrii to przeważnie Arabowie, Kurdowie oraz Ormianie. Oman (عمان) Państwo w Azji, leżące na Półwyspie Arabskim. Graniczy ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Arabią Saudyjską i Jemenem. Ustrój polityczny Omanu to monarchia absolutna. Żyją tutaj Arabowie, Hindusi, Pakistańczycy i Filipińczycy. Główne religie to islam, chrześcijaństwo, hinduizm oraz buddyzm. Jemen (اليمن) Państwo położone w południowo-zachodniej Azji na Półwyspie Arabskim, oraz na archipelagu Sokotra we wschodniej Afryce. Na wyspie Sokotra bada się najbardziej jemeńską odmianę języka arabskiego. Graniczy z Arabią Saudyjską i Omanem. Jemen jest republiką z urzędowym językiem arabskim. Blisko 100% mieszkańców wyznaje islam, którzy jednocześnie są Arabami. Sudan (السودان) Państwo położone w północno-wschodniej części Afryki. Graniczy z Egiptem, Erytreą, Etiopią, Sudanem Południowym, Czadem, Libią i Republiką Środkowoafrykańską. Mieszkają tutaj wyznawcy islamu i chrześcijaństwa. Używa się tutaj języków arabskiego, angielskiego i nubijskiego. Ustrój polityczny Sudanu to republika. W 2009 Sudan podzielił się na Sudan i Sudan Południowy, który już nie jest krajem arabskim. Arabia Saudyjska (السعودية) Państwo leżące na Półwyspie Arabskim. Graniczy z Irakiem, Jordanią, Kuwejtem, Omanem, Katarem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Jemenem. To tutaj znajdują się Mekka i Medyna. Ustrój polityczny Arabii Saudyjskiej to monarchia absolutna. Mieszkają tutaj Arabowie, Pakistańczycy, Filipińczycy i Etiopczycy. Większość mieszkańców wyznaje islam, ale są tutaj obecni także chrześcijanie, buddyści i wyznawcy hinduizmu. Arabia Saudyjska w głównej mierze opiera się na wydobyciu ropy naftowej. Katar (قطر) Państwo na półwyspie Katar nad Zatoką Perską. Używa się tutaj jest arabskiego na równi z językiem angielskim. Katar jest księstwem, w którym panuje monarchia absolutna. Mieszkają tutaj Arabowie, Pakistańczycy, Hindusi i Irańczycy. Główne religie w Katarze to islam, chrześcijaństwo, hinduizm i buddyzm, ale całą lokalną kulturą steruje islam. W tym państwie swoją siedzibę ma telewizja الجزائر oraz linie lotnicze Qatar Airways. Bahrajn (البحرين) Państwo położone w Azji, w Zatoce Perskiej. Od lat 30. XX wieku wydobywa się tam ropę naftową. Ustrój polityczny Bahrajnu to monarchia konstytucyjna. Żyją tutaj Arabowie, Persowie, Pakistańczycy, Kurdowie i Filipińczycy. Można odnaleźć tutaj przedstawicieli islamu, chrześcijaństwa, hinduizmu, buddyzmu i judaizmu. Kuwejt (دولة الكويت) Państwo położone w południowo-zachodniej Azji. Graniczy z Irakiem i Arabią Saudyjską. Ustrój polityczny Kuwejtu to monarchia konstytucyjna. Żyją tutaj Arabowie, Irańczycy i przedstawiciele krajów azjatyckich. Główną religią jest islam, ale można spotkać tutaj także chrześcijan, buddystów oraz hindusów. W Kuwejcie mówi się przeważnie po arabsku, który jest urzędowym językiem. Liban (لبنان) Państwo położone w zachodniej Azji. Graniczy z Syrią i Izraelem. Liban jest republiką, w której używa się języka arabskiego oraz francuskiego. Żyją tutaj Libańczycy, Palestyńczycy, Syryjczycy, Ormianie i Kurdowie. Poza wyznawcami islamu żyje tutaj wiele chrześcijan (blisko 36% spośród wszystkich religii). Mozaika demograficzna i kulturowa. Znajduje się tutaj bardzo żyzna dolina (Dolina Bekaa) oraz wiele cennych zabytków. Page couldn't load • Instagram. Something went wrong. There's an issue and the page could not be loaded. Reload page. 294 likes, 0 comments - viajero_luki on December 9, 2022: "W Libanie 🇱🇧 miałem okazje być w dniu ich święta niepodległości. foto – Pixabay Iran to arabskie państwo, które położone jest pomiędzy Morzem Kaspijskim i dwoma zatokami: Zatoką Perską (Morze Arabskie) i Zatoką Omańską (Ocean Indyjski). Choć Iran jest państwem bardzo ortodoksyjnym i konserwatywnym, cieszy się coraz większą popularnością wśród podróżników poszukujących unikalnych, niecodziennych i niezbyt turystycznych miejsc. Przedstawiamy 30 wyjątkowych ciekawostek o Iranie – jednym z najstarszych państw na świecie! 1. Iran nazywany był wcześniej Persją. Nazwę zmieniono dopiero w 1935 roku. 2. Początki rozwiniętej cywilizacji na tym terenie sięgają około 6,5 tysięcy lat. Największy rozkwit państwa nastąpił jednak za czasów panowania Achemenidów, którzy do państwa włączyli terenu dzisiejszego Egiptu, niegdysiejszy Babilon (Mezopotamia) oraz część doliny Indusu tworząc podwaliny ogromnego Imperium Perskiego. 3. Jednym z najważniejszych zabytków starożytnych w Iranie są ruiny miasta Persepolis, które założone zostało w 518 roku Na stanowisku archeologicznym w tym miejscu do dziś podziwiać można części starożytnych świątyń, fragmenty murów otaczających miasto, a także liczne konstrukcje nawadniające. 4. Iran graniczy z 7 państwami: Azerbejdżanem, Turkmenistanem, Afganistanem, Pakistanem, Armenią, Turcją i Irakiem. 5. Najstarszym śladem ludzkiej działalności na terenie Iranu są naskalne rysunki w jaskini Ghonbad-e Ku, które przedstawiają sceny polowań. Prymitywne dzieła powstały ponad 40 tysięcy lat temu. 6. Urzędowym językiem Iranu jest język perski. 7. Iran to jedyny kraj na Bliskim Wschodzie, w którym oficjalnie funkcjonuje muzułmański kalendarz księżycowy. W tym arabskim systemie kalendarzowym rok podzielony jest na 12 miesięcy, które trwają 29 lub 30 dni. Jednak za pierwszy rok, od którego odmierza się kolejne lata, uznawany jest rok 622 kalendarza gregoriańskiego (używanego w większości krajów świata, w tym w Polsce). 8. W Iranie funkcjonuje policja religijna oraz sądy, które rozstrzygają wyroki w oparciu o prawo koraniczne. Wiele “przestępstw” (np. porzucenie religii muzułmańskiej, dopuszczanie się aktów homoseksualnych, cudzołóstwo) może być karane śmiercią. 9. Iran znajduje się u wybrzeży Morza Kaspijskiego czyli największego jeziora na świecie. Z wód Morza Kaspijskiego wyławiane są jesiotry, których ikra uchodzi za najsmaczniejszy kawior na świecie. Morze Kaspijskie ma powierzchnię ponad 370 tysięcy kilometrów kwadratowych, a w najgłębszych punktach osiąga głębokość 1025 metrów. 10. Najwyższym szczytem Iranu jest masyw Demawend, który jest wygasłym wulkanem położonym w górach Elbrus. Wierzchołek wulkanu znajduje się na wysokości 5610m Według irańskich legend w środku uwięziony został Azi Dahaka czyli ogromny bóg-smok, który nękał i gnębił mieszkających w pobliżu Persów. 11. Na terenie państwa znajduje się Wielka Pustynia Słona, która ma powierzchnię ponad 77 tysięcy kilometrów kwadratowych. Jest to jedno z ostatnich na świecie naturalnych środowisk geparda azjatyckiego. 12. Iran leży w strefie suchego klimatu kontynentalnego. Opady atmosferyczne zdarzają się tu stosunkowo rzadko, a w niektórych miejscach (np. na terenie Wielkiej Pustyni Słonej) deszcz występuje zaledwie raz na kilka lat. Zimy w Iranie są srogie i suche, lata zaś wyjątkowo upalne. W niektórych miejscach latem temperatury często przekraczają 50 stopni Celsjusza. 13. Walutą Iranu jest rial irański. W przeliczeniu 1000 rialów jest wartych około 10 polskich groszy. 14. Największą wśród niewielu irańskich rzek jest Karun. Rzeka ma długość 890 kilometrów i stanowi najważniejszy szlak wodny w kraju. 15. Iran jest państwem, które bardzo dynamicznie się rozwija. Jest to zasługa przede wszystkim bogatych złóż gazu ziemnego i ropy naftowej, które występują na obszarze Bliskiego Wschodu. Iran jest także jednym z największych na świecie producentów takich towarów jak pistacje, ręcznie tkane dywany oraz daktyle. 16. Na terenie państwa prawnie zabrania się spożywania alkoholu czy urządzania imprez tanecznych. W rzeczywistości jednak wielu młodych ludzi omija zakazy organizując nawet duże, zakrapiane imprezy. 17. W miejscach publicznych obowiązuje segregacja płciowy. Kobiety nie mogą przebywać z mężczyznami podczas nabożeństw, w szkołach i na uczelniach, w restauracjach, w szpitalach i przychodniach, a nawet w środkach komunikacji miejskiej oraz w obiektach rozrywkowych i usługowych. 18. Tereny pustynne zajmują około 50% powierzchni całego Iranu. 19. Iran jest państwem wyznaniowym, w którym prawo regulowane jest przez islamską doktrynę szyicką. Muzułmanie stanowią niemal 99% społeczeństwa. Teren kraju zamieszkują również chrześcijanie, w szczególności zielonoświątkowcy, prawosławni i katolicy. 20. Flaga Iranu składa się trzech poziomych pasów: zielonego, białego i czerwonego. Symbolizuję one kolejno religię muzułmańską, pokój i męstwo. Na środku flagi widnieje irańskie godło. 21. Z Iranu wywodzi się zaratusztrianizm czyli starożytna religia, której podstawą była wiara w Pana Mądrości (Ahura Mazda) i Złego Ducha (Angra Mainju). Według tej doktryny te dwa byty nieustannie toczyły ze sobą walkę o ludzkie dusze. 22. Stolicą i największym miastem Iranu jest Teheran. Jest to równocześnie największa metropolia na terenie całego Bliskiego Wschodu, którą zamieszkuje ponad 12 milionów osób. 23. Na terenie Iranu legalna jest poligamia. Zgodnie z prawem irańskim mężczyzna może poślubić maksymalnie cztery kobiety. 24. Mimo ciężkich warunków atmosferycznych i niewielkich zasobów słodkiej wody, Iran może poszczycić się bardzo zróżnicowanym światem zwierząt. W wodach Zatoki Perskiej żyje ponad 200 gatunków ryb, a także liczne gatunki skorupiaków i żółwi morskich. W górach spotkać można niedźwiedzie himalajskie. Stepy i tereny pustynne zamieszkiwane są przez gazele i antylopy, szakale, gepardy i tygrysy. 25. W Iranie wszystkie kobiety i dziewczynki powyżej 9 roku życia mają obowiązek noszenia specjalnego stroju muzułmańskiego. 26. Do najbardziej znanych dań kuchni irańskiej należą choresz (mięsny gulasz z dodatkiem bakłażana, grochu i ziemniaków), ghorme sazi (mięsna potrawka z baraniny lub wołowiny) i fesendżun (danie na bazie drobiu, do którego dodaje się sos z orzechów włoskich i owoców granatu). 27. W Iranie znajduje się wiele wspaniałych, malowniczych meczetów. Z pewnością warto odwiedzić Różowy Meczet w Szirazie, Meczet Królewski w Isfahanie oraz Sanktuarium Imama Rezy w Meszhedzie. prawo irańskie jest bardzo konserwatywne, a wiele przepisów uderza w kobiety, płeć piękna w Iranie nie zawsze przejmuje się obowiązującymi kanonami. Iranki bardzo często odsłaniają włosy i używają mocnego makijażu, młode kobiety spotykają się z mężczyznami w miejscach publicznych, posiadają (wbrew zakazom) profile społecznościowe, a nawet piastują ważne stanowiska polityczne. 29. W Iranie wręczanie napiwków uznawane jest za niekulturalne, a nawet obraźliwe. 30. Mimo, że Iran jest państwem wyznaniowym, jest to również jedno z najbardziej przyjaznych i bezpiecznych państw Bliskiego Wschodu. Turyści mogą liczyć na szczerą pomoc Irakijczyków, na dostęp do dobrej, prywatnej opieki medycznej, a także na noclegi w komfortowych warunkach.
Określenie "granicy z Syrią" posiada 1 hasło. Znaleziono dodatkowo 3 hasła z powiązanych określeń. Inne określenia o tym samym znaczeniu to graniczy z Syrią; graniczy z Syrią; graniczy z Syrią; graniczy z Syrią, Izraelem; graniczy z Syrią i Izraelem; graniczy z Izraelem; graniczy z Izraelem.
Dziś Syria i temat wojny w tym kraju - wszystkona przesłuchanie. Jednak nie każdy może jasno wyobrazić sobie, gdzie jest. Kto graniczy z Syrią? A jakie są cechy jego położenia geograficznego? Zostanie to omówione w położenia geograficznego krajuSyryjska Republika Arabska jest jednym z krajówregion zwany Bliskim Wschodem. Historycznie i geograficznie jest to kraj pomiędzy Turcją a Libanem. Krajobrazy tego kraju są raczej monotonne - 190 tysięcy kilometrów kwadratowych pustynnych równin i pasm jest jednym z najstarszych państw na świecie. Pierwsza cywilizacja powstała na tym terytorium w IV tysiącleciu geograficzne Syrii zawsze byłostrategicznie ważne. Dziś państwo znajduje się na skrzyżowaniu dwóch zupełnie odmiennych światów: arabskiego i izraelskiego, co tylko wzmacnia napięcia polityczne i militarne w kraju. Kto graniczy z Syrią? Zostanie to omówione graniczy z Syrią?Państwo Bliskiego Wschodu ma niewielesąsiedzi, tylko pięciu. Kraje graniczące z Syrią to Izrael, Jordania i Liban na południu, Irak na wschodzie, Turcja na północy. Kraj ma również dostęp do Morza od wszystkich państw graniczących z Syrią,mogą się pochwalić ciepłymi i przyjaznymi relacjami z tym. Dlatego najpoważniejsze napięcie w stosunkach polityki zagranicznej republiki to Izrael i październiku 2012 r. Doszło do konfliktuGranica syryjsko-turecka. Kilka pocisków spadło na terytorium Turcji, zabijając pięć osób. W odpowiedzi Turcy otworzyli ogień na sąsiednie państwo. Konflikt nie był wyczerpany: Syria nie raz oskarżyła stronę turecką o finansowanie organizacji terrorystycznych (tzw. Milicji syryjskiej). Ze swej strony sojusz NATO przekazał Turcji sześć potężnych systemów Patriot, które umieściła na obszarze problemowym swojej Syrii żyje dziś nie więcej niż 18 milionów ludzi. Ile osób opuściło ten kraj z powodu wojny, o czym nikt nie w Syrii: co się tam dzieje?Od 2011 roku trwa wojna domowa w republice. Wiele osób wie o tym, ale nie każdy może sobie wyobrazić, co naprawdę się tam lata temu w Syrii przetoczyła się kolejrewolucja, zwana arabską wiosną. Celem powszechnego oburzenia było obalenie dynastii Assadów, która od pół wieku jest u władzy w tym kraju. Jednak Bashar Assad brutalnie stłumił protesty z pomocą armii. Wszystko to szybko przerodziło się w krwawą łaźnię - wojnę w Syrii jest skomplikowana przez fakt, że toTrzecia siła, organizacja terrorystyczna IGIL, użyła wojny. W jej planach - podbój całego Bliskiego Wschodu i utworzenie jednego państwa islamskiego. Tak więc współczesna Syria jest dosłownie podzielona na cztery siły: część jej terytorium jest kontrolowana przez republikańskie oddziały Assada, niektóre przez opozycjonistów (rebeliantów) i inne ziemie przez bojowników IGIL. Ponadto granica kraju z Turcją pozostaje pod kontrolą ...Teraz wiesz, z kim graniczy Syria. Są to pięć państw Bliskiego Wschodu: Izrael, Jordania, Liban, Irak i Turcja. Już czwarty rok z rzędu republika cierpi z powodu brutalnej wojny domowej.
graniczy z Minnesotą ★★★ IRAK: graniczy m.in. z Kuwejtem i Turcją ★★★ IRAN: graniczy z Turcją i Afganistanem ★★★ LAOS: graniczy z Chinami i Kambodżą ★★★ REDA: graniczy z Rumią ★★★ KENIA: graniczy z Ugandą, Somalią ★★★ LIBAN: graniczy z Syrią, Izraelem ★★★ NEPAL: graniczy z Indiami i Chinami
foto – Pixabay Państwo Izrael znajduje się na Bliskim Wschodzie, w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Patrząc na jego rozwój możemy się zastanawiać jak państwo utworzone po II wojnie światowej stało się jednym z silniejszych pod względem gospodarczym. Jednak jest więcej ciekawostek o tym państwie. 1. Populacja Izraela liczy sobie 7,6 miliona osób, przy czym 75% stanowią Żydzi. Drugą grupę stanowią Arabowie – 20%. Trzecią grupą jest mniejszość etniczna Samarytan. Duże zróżnicowanie jest jednak pod kątem wyznaniowym. Obok siebie mieszkają bowiem Żydzi, muzułmanie, chrześcijanie i druzowie oraz kilka mniejszych grup religijnych. 2. Współczesne państwo Izrael ma swoje korzenie w Ziemi Izraela, która przez 3 000 lat zajmowała centralne miejsce w judaizmie. Syjonizm był zaś nowożytnym ruchem politycznym dążącym do powstania państwa Izrael. 3. Już w okresie I wojny światowej Wielka Brytania wydała tzw. Deklarację Balfoura, zakładającą utworzenie w Palestynie “żydowskiej siedziby narodowej”. Po wojnie Liga Narodów zgodziła się na stworzenie Mandatu Palestyny pod protektoratem brytyjskim. 4. W 1947 roku ONZ zgodził się na podzielenie Palestyny. Powstały dwa państwa – żydowskie i arabskie. 14 maja 1948 roku państwo Izrael proklamowało niepodległość, jednak okoliczne państwa odmówiły zaakceptowania układu. Rozpoczęła się wojna, której efektem było poszerzenie granic żydowskiego państwa. Od tamtej pory Izrael ma konflikt z arabskimi państwami ościennymi. 5. Państwo jest demokratyczną republiką parlamentarno-gabinetową. Premier posiada władzę wykonawczą i stoi na czele rządu. Władza ustawodawcza podzielona jest między rząd i parlament, zwany Kneset. 6. Gospodarka izraelska znajduje się na 44. miejscu wśród największych gospodarek światowych. 7. Izrael ma problemy odnośnie stolicy. Z jednej strony w 1950 proklamowano, że jest nią Jerozolima, jako siedziba rządu i największe miasto. Jednak ostatecznie status pozostaje niewyjaśniony, dlatego wiele państw w tym Polska za stolicę tego państwa uznaje Tel Awiw, czyli finansowe centrum Izraela. 8. W grudniu 2017 Donald Trump, jako prezydent USA uznał Jerozolimę za stolicę Izraela. Jednocześnie wydał polecenie, aby do Jerozolimy przenieść amerykańską ambasadę. 9. W lipcu 2018 roku parlament Izraela przyjął ustawę “Prawo o żydowskim państwie narodowym”, zgodnie z którym kraj został uznany za wyłącznie żydowski. W związku z tym jako jedyny język urzędowy uznano hebrajski – nie tak jak było wcześniej, że istniał drugi język urzędowy, arabski. 10. Nazwa Izrael pochodzi ze Starego Testamentu, dokładniej Księgi Rodzaju. Oznacza “ten, który walczy z Bogiem”, choć niektórzy komentatorzy interpretują nazwę jako “Bóg zasad” lub “Bóg osądzający”. 11. Inne proponowane nazwy na państwo żydowskie brzmiały Ziemia Izraela, Syjon i Judea. Zostały jednak odrzucone, a w pierwszych dniach niepodległości upowszechniło się używania zwrotu Izrael, ale w odniesieniu do mieszkańców. 12. Flaga nawiązuje do tradycyjnej żydowskiej chusty modlitewnej. Pośrodku niej umieszczono również Gwiazdę Dawida, która od setek lat jest symbolem żydowskiej tożsamości narodowej. Herbem państwowym jest za to złoty świecznik menora. 13. Ziemia Izraela jest święta dla Żydów od czasów biblijnych. Według ich świętej księgi jest ona im obiecana przez Boga jako ojczyzna. 14. Obszar dawnego królestwa izraelskiego był podbity kolejno przez Asyrię, Babilon, Persję, Grecję, Rzym, Bizancjum i Arabów. 15. Izrael jest położony na kontynencie azjatyckim, jednak ścisłe kontakty dyplomatyczne ma z USA oraz krajami europejskimi. 16. Państwo to charakteryzuje się dużą różnorodnością geograficzną od pustyni Negew, po łańcuchy górskie Galilei, Karmelu i Wzgórz Golan. Posiada również nadmorską równinę, która jest głównym terenem osadniczym. 17. Jordan to najdłuższa rzeka Izraela, posiadająca długość 250 kilometrów. 18. Na terenie Izraela występuje wyjątkowa forma geologiczna – kratery powstałe w wyniku erozji ziemi, zwane makhteshim. 19. Izrael ma najwyższą liczbę gatunków roślin na metr kwadratowy spośród państw basenu Morza Śródziemnego. 20. Posiada surowce naturalne w postaci gliny, wapienia, gipsu, potasu, bromu i fosforanów. 21. Izrael cechuje się ogromnym bogactwem różnorodnych form życia roślinnego i zwierzęcego. Północne tereny to wilgotne i górzyste obszary zamieszkałe przez orły i wydry. Południe to obszary pustynne, zamieszkałe przez koziorożce nubijskie. 22. Państwo to utrzymuje stosunki dyplomatyczne z 160 krajami i ma 93 misji dyplomatycznych. 23. Izrael powszechnie uważa się za najbardziej rozwinięty gospodarczo i przemysłowo kraj Bliskiego Wschodu. 24. Środkiem płatniczym są nowe szekle w skrócie NIS, które zastąpiły stare szekle w kwietniu 1985 roku. 25. Pod względem produkcji żywności – poza zbożami i wołowiną – Izrael jest samowystarczalny. 26. Izrael ma najwyższy wskaźnik na świecie jeśli chodzi o użycie energii słonecznej do ogrzewania wody – jest to ponad 90%. 27. Jest światowym liderem w technologii odsalania i oczyszczania wody, wykorzystania energii geotermalnej i rozwoju technologii hi-tech. 28. Izrael to prawdziwe bogactwo kulturowe związane z różnorodnością populacji – pochodzący z całego świata Żydzi przywieźli swoje tradycje wyniesione z państw gdzie mieszkali i zmieszali je. 29. Jest to jedyne państwo na świecie, gdzie obowiązuje kalendarz żydowski. Według niego dniami wolnymi od pracy są święta państwowe, święta religijne oraz szabat, czyli sobota. 30. Od 1994 roku wszystkie organizacje sportowe z Izraela biorą udział w rozgrywkach europejskich.
Granica jordańsko-izraelska to granica międzypaństwowa dzieląca terytoria Jordanii i Izraela o długości 238 kilometrów.. Początek granicy na północy znajduje się na styku granic Izraela, Syrii i Jordanii nad rzeką Jarmuk (Wzgórza Golan), następnie granica biegnie w kierunku południowym korytem rzeki Jordan, przez Morze Martwe, dolinę Wadi al-Araba do Zatoki Akaba. Geografia Izraela – Izrael jest położony na kontynencie azjatyckim, na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego 32°00’41”N 34°53’12”E. Graniczy od północy z Libanem, od północnego wschodu z Syrią, od wschodu z Jordanią i od południowego zachodu z Egiptem. Zaledwie 7-kilometrowy odcinek wybrzeża Morza Czerwonego zapewnia Izraelowi dostęp do niego. Niezawisły obszar Izraela (łącznie z zajętą w 1967 Wschodnią Jerozolimą i przyłączonymi w 1982 Wzgórzami Golan) wynosi 22 072 km2 (w tym 21 643 km2 lądu i 429 km2 wód)[23]. Razem z terytoriami Autonomii Palestyńskiej (z wyłączeniem Strefy Gazy) wynosi 27 799 km2[91]. Jednakże Wschodnia Jerozolima stanowi obszar terytorium spornego, którego ostateczny status nie został jeszcze rozstrzygnięty, Wzgórza Golan są terytorium okupowanym przez Izrael. Z tego powodu źródła nieuznające aneksji podają powierzchnię Izraela z wyłączeniem tych terytoriów spornych. Na przykład CIA podaje w „The World Factbook” powierzchnię Izraela: 20 770 km2 (w tym 20 330 km2 lądu i 440 km2 wód)[92]. Łączna długość granic Izraela wynosi 1017 km, z czego z Egiptem 266 km, Jordanią 238 km, Libanem 79 km, Syrią 76 km, Strefą Gazy 51 km i Autonomią Palestyńską 307 km. Długość granic morskich wynosi 273 km[92]. Rosh HaNikra na północy Izraela Pomimo swojej małej powierzchni Izrael charakteryzuje się dużą różnorodnością geograficzną, od pustyni Negew na południu do łańcuchów górskich Galilei, Karmelu i Wzgórz Golan na północy. Nadmorska równina Szaron jest domem dla 70% populacji państwa. Na ukształtowanie geograficzne kraju wpływa przede wszystkim Rów Jordanu, który stanowi część wielkiego Rowu Abisyńskiego. Ta wielka synklina jest położona na wschód od centralnego masywu Gór Judzkich i przebiega na całej długości wschodniej części Izraela[93]. Doliną Jordanu płynie najdłuższa izraelska rzeka Jordan (długość 250 km). Źródła Jordanu znajdują się na północy, na zboczach najwyższego szczytu Izraela, góry Hermon (2814 m Następnie rzeka przepływa przez dolinę Hula, wpada do Jeziora Tyberiadzkiego, z którego wypływa na południe i kończy swój bieg w Morzu Martwym. Lustro wody znajduje się w najniższym punkcie Ziemi – 408 m (i ciągle się obniża)[94]. Na południe od Morza Martwego znajduje się Zatoka Akaba i Morze Czerwone. Innymi izraelskimi rzekami są: Aleksander, Besor, Hadera, Jarkon, Jarmuk, Kiszon, Lachisz, Sa’ar i Soreq. Ramon na Negewie Wyjątkową formą geologiczną Izraela i półwyspu Synaj są powstałe w wyniku erozji ziemi kratery, zwane makhteshim[95]. Największym makhteshim na świecie jest krater Ramon na pustyni Negew[96] (jego długość wynosi 40 km, a szerokość od 2 do 10 km). Raport w sprawie środowiska naturalnego basenu Morza Śródziemnego informuje, że ze wszystkich państw położonych w basenie Izrael ma najwyższą liczbę gatunków roślin na metr kwadratowy[97]. Bogactwami naturalnymi wykorzystywanymi w budownictwie są: żwir, skały, piasek, glina, wapień i gips. W przemyśle wykorzystuje się: potas, brom, magnez, sól i fosforany. .
  • uk47w33ucm.pages.dev/945
  • uk47w33ucm.pages.dev/18
  • uk47w33ucm.pages.dev/171
  • uk47w33ucm.pages.dev/721
  • uk47w33ucm.pages.dev/598
  • uk47w33ucm.pages.dev/610
  • uk47w33ucm.pages.dev/88
  • uk47w33ucm.pages.dev/726
  • uk47w33ucm.pages.dev/200
  • uk47w33ucm.pages.dev/7
  • uk47w33ucm.pages.dev/732
  • uk47w33ucm.pages.dev/969
  • uk47w33ucm.pages.dev/899
  • uk47w33ucm.pages.dev/885
  • uk47w33ucm.pages.dev/669

    • graniczy z syrią i izraelem